Bugün sizlere yönetmen koltuğunda Ezel Akay’ın olduğu “9 Kere Leyla” filminin incelemesini yapacağım. Filmin başrollerinde Demet Akbağ ve Haluk Bilginer gözümüze çarpıyor ilk önce. Yine kadroda Elçin Sangu, Fırat Tanış ve Ali Yücesoy yer alıyor. Film bildiğiniz üzere 4 aralık Perşembe günü Netflix’te yayınlandı.
Adem ve Leyla (Lilith)
Film, başlangıçta geçmişten günümüze süregelen ataerkil sistemin yakınması ile karşılıyor bizleri. İslamiyette yer almasa da “Lilith”, Musevilik ve Hristiyanlıkta apokrif olarak Havva’dan önce var olan bir kadındır. Adem’in ilk eşidir. Aslında filmin konusu birazda bu inanç etrafında şekilleniyor.
Filmin türü ise komedi. Ataerkil sistemdeki yanlışların normal karşılandığı ama Lilith’in kadın olduğu için yaptıklarının anormal olarak tasvir edildiği ve ademoğlunun cadısı olarak akıllarda yer aldığından bahsediliyor. Lilith’in tarihçesinden bahsedildikten sonra filmde bir karı kocayı evliliklerini kurtarmak adına evlilik terapisinde bir seansta görüyoruz. Koca arkeolog iken kadın ev hanımı. Neden böyle tanıtılmış bana biraz garip geldi. Çünkü zengin varlıklı bir ailede çalışmayan kadına ev hanımı denilmez. Gezgin, sporcu, dağcı veya izci falan eklenir ismin öncesine. O profildeki bir kadın için ev hanımıyım diye kendini tanıtması filmlerde ve dizilerde pek rastladığımız bir olay değil. Bir şeyler sıkıştırılır mutlaka ismin başına.
9 Kere Leyla ve Ataerkil Sistem
Leyla (Adem’in Eşi) sahip olduğu servete rağmen sıradan bir yaşam sürüp insan içine karışan, yardım sever ve hamarat birisi. Adem ise evliliğinden sıkılmış farklı bir heyecan arayan kart zampara modunda. Bu arada Adem’in travmasından bahsediliyor. Küçükken üzerine dayısı düşmüş. Bundan dolayı her ölümü çağrıştıran olayda bilincini kaybedip bayılıyor.
Eski antika ve tarihi eser değeri taşıyan eşyaların satıldığı münazarada gelişen olaylardan sonra bir oyuncu ölüyor. Adem onun cansız bedenini görünce yine dayısının üstüne düştüğünü tekrar hafızasında canlandırıyor ve bayılıyor. Ve bayıldığında bilinçaltı ona bir nevi oyun oynuyor. Bayılmasından sonra bilinçaltı ile iletişim kuruyor (Bilinçaltı 3 Adem’den oluşuyor). Bu iletişim bir nevi müzikal şeklinde gerçekleşiyor. Çoğu sahnelerden bize daha iyi geliyor bu müzikal bilinçaltı sahneleri.
Bilinçaltı ve Müzikal Tepkisi
Adem filmdeki ilk bayılmasında karısından boşanması gerektiğine değil de onu kaza süsü vererek aradan çıkartması gerektiğine karar veriyor. Sonuçta boşanmalar anlaşmalı bile olsa ortada bir mal varlığı olunca ortadan ikiye bölünmesi söz konusu oluyor. Bu durumu da hesaba katan Adem en iyi çözüm olarak kaza süsü verilmiş bir ölüm düşünüyor. Kendine geldiğinde bunu nasıl yapabilirim diye düşünürken Leyla onu yatağına götürmek için koluna girer ve merdivenlerden yukarı çıkmasına yardımcı olur. Tam merdivenlerin sonuna geldiğinde birden dengesini kaybeden Leyla merdivenlerden aşağı yuvarlanır ve ölür. Mevzu ölüm olunca yine Adem’in bünyesi bunu kaldırmaz ve bayılır. Tekrar ayıldığında ise Leyla’nın ölmediğini öğrenir. Bu durum çiftimiz için Talihsiz Serüvenler Dizisi’ne dönüşür biraz.
Başına gelen kazalar bir yandan Leyla için, bu kazalardan sonra da Leyla’nın sapa sağlam çıkması da Adem için talihsizlik olarak yansıyor. Adem’in kaza sürü verilmiş öldürme planlarının sonunda Leyla badirelerden gayet sağlam çıkıyor. Adem her kazanın sonunda Leyla’nın öldüğünü düşünerek fenalık geçiriyor ve bayılıyor. Her bayıldığında bilinçaltının oluşturduğu 3 Adem ile karşılaşan Adem bir nevi olan biteni onlara danışıyor gibi.
Filmde yine çokça karşımıza çıkan Haris’in uyumlu ikili sarf edilen söz denemeleri var. Uyumlu iki kişi için tencere yuvarlanmış kapağını bulmuş yakıştırılması yapılır genelde. Haris’te patronu Adem ve kendi için bu şekilde uyumlu olduklarını vurgulamak adına bu tarzda örnekler vermek için girişimler yapsa da bir türlü uygun bir yakıştırma bulamıyor.
9 Kere Leyla’dan Neredesin Firuze Göndermesi
Yine Adem karısını öldürme girişiminde bulunurken bu sefer olaylar karmaşık bir hal alır. Bu sefer Leyla yerine başka birisi ölür. Bunun için olayı aydınlatmak için polis sorgu yapmaya gelir. Adem’in polis ile olan sorgusunda polis, ‘şehri terk etmeyin’ gibi rutin bir cümle kurar. Adem “Neredesin Firuze” filmine göndermede bulunarak, ‘ilahi polisler ben hep evdeyim’ diyor. Ardından arka fonda Neredesin Firuze şarkısının bir kısmı çalıyor. Bu hoş bir ayrıntı olmuş.
Birçok sahnede elma görebilirsiniz. Bu da yasak meyve göndermesiyle yine Adem, Havva ve Lilith hikayesine bir gönderme olarak sahnelerde yerini alıyor.
Leyla’yı ara kısa sahnelerde kadınlara destek olurken farklı mekanlarda tekrar tekrar görüyoruz. Filmde yer yer kadın erkek eşitliğindeki durumları yansıtmaya çalışmışlar. Lilith’inde zaten hikayesi bir nevi bununla başlıyor. Adem ile Lilith birlikte topraktan yaratılıyor. Eşit koşullarda eşit iki birey olarak hayata gözlerini açıyorlar. Ama Adem kendini Lilith’den üstün tutuyor. Lilith’in bu duruma göz yummaması üzerine gelişen olaylar inanışlarda efsane olarak yerini alıyor.
Film finalde bu durumla alakalı bir eşitlik üzerine mesaj veriyor diyebiliriz. Esinlenilen hikaye gerçekten güzel. Böyle efsane olarak tarihe yansımış olayları hep iyi bir esin kaynağı olarak görmüşümdür. Oyuncular ve performansları güzel. Ama hikayenin işlenişi o kadar da iyi değil.
Filmi oyuncu kadrosunun beni cezbetmesi üzerine izledim. Oyuncular ne kadar kaliteli olursa olsun senaryo her zaman sınırları belirler. Oyuncular da o sınırın üzerine çıkamaz. Güzel bir oyuncu kadrosu ve kısıtlı bir senaryo. Bunun devamında bana yansıyan kısmı orta seviye bir komedi filmi. Filmin ortalarında odaklanıp kendimi bırakacağım hissine kapılsam da finalde oldu bittiye getirilmiş bir film görüntüsü ortaya çıkıyor. Umduğumu bulamadığım bir film olmuş. Tekrar ediyorum, oyunculuklar güzel ama hikaye oyuncuları kısıtlamış. Başka film ve dizi yorumlarında görüşmek üzere.
